İnşaat yapılırken beton kalitesi, binanın sağlamlığını belirleyen en temel faktördür. Bu nedenle şantiyeden taze beton numune alma işlemi yapılarak malzemenin doğru şekilde karıştırıp karıştırılmadığından emin olunmalıdır. Bu nedenle beton karışımının tamamını temsil edecek sayıda ve betonun farklı yerlerinden alınmış 5 farklı numune bulunmalıdır. Numune alınırken öncesinde kullanılan bütün aletlerin temizlenmiş olması gerekir. Numune alma ve saklama şartları deprem yönetmeliğine uygun şekilde yapılmalıdır. Aksi takdirde hem yapılan test onaydan geçmez hem de beton ile ilgili edinilen sonuçlar yanlış çıkabilir. Bu durumda aslında yeterli olmayan bir beton karışımının yeterli olduğu sonucuna ulaşılabilir. Bunun tam tersi olarak doğru karışım hazırlanmış olsa bile test yapılırken doğru yöntemler kullanılmadığında betonun yeterli dayanıklılığa sahip olmadığı söylenebilir. Ayrıca taze beton numunesi alındıktan sonra gerekli saklama ve bakım şartlarının yerine getirildiğinden de emin olmak gerekir.
Numune alırken öncesinde bütün aletlerin temiz olması kadar numunelerin doğru sıralanması da önemlidir. Şantiyeden taze beton numune alma işlemini gerçekleştirirken bir sıralama yapılır. Alınan numunelere sırayla numara verilir. İlk 7. günde yapılacak ilk numune testinde 10 adet numuneden tek sayı olanlar test edilir. Kalan çift sayılı numune 28.günde test edilir. İlk 7 gün içinde taze numunenin nemini kaybetmemesi için doğru şekilde sulanması gerekir. Bu süre geçtikten sonra artık nemini ve ısısını kaybetmez. Bu işlem yapılmadığında numunelerden elde edilen sonuçlar hatalı olur. Yeterli neme sahip olmayan beton, dayanım gücünü de yitirir.
Her bir numune farklı mikserden alınır. Her biri için farklı derinliklerden ve yayılma alanından örnek alınır. Belirtilen sürede test edilmeyen numuneler için de doğru sonuç elde edilmesi beklenemez.
Alınan taze numuneler, öncelikle bir kürek yardımıyla karıştırılmalıdır. Numune karıştırma işlemini ise temiz bir el arabasında ya da leğen içinde yapmak mümkündür. Bu işlemi tamamladıktan sonra şantiyeden taze beton numune alma işlemi için kullanılmak üzere özel saklama kapları kullanılır. Bunların hiçbiri hasarlı, çatlak, delik, kırık olmamalıdır. Su almamalı, dışarıya su sızdırmamalıdır. Aksi takdirde beton kalitesi korunamaz ve yapılan testten doğru sonuç alınamaz. Unutulmaması gereken önemli bir detay da beton numunesi alınan tarihin ve saatin kaydedilmesi gerektiğidir. Alınan numune kabın içine yapışmamalıdır. Bu nedenle öncelikle kabın içi ince bir tabaka olacak şekilde yağlanmalıdır. Numune kalıplara iki tabaka halinde doldurulur ve her bir tabakanın 100 milimetreyi geçmemesine dikkat edilir. Numunelerin sıkışması ve karışımın düzgün bir hal alması için şişleme çubuğu ya da titreşimli sarsma tablası kullanılır. Şişleme yapılacaksa her tabakanın en az 25 kez şişlendiğinden emin olunmalıdır. Bu işlem yapılırken şişlemenin her tabakaya eşit şekilde yapılması gerekir. Bazen daha sert bazen daha yavaş şişlemek tabakaların birbirinden farklı homojenliğe sahip olmasına yol açar. Bu durum yapılacak olan testin sağlıklı sonuç vermesini önemli ölçüde engeller.
Şantiyeden Alınan Taze Beton Numune Nasıl Saklanır?
Beton numune saklama kalıplarının düzgünlüğü son derece önemlidir. Ancak şantiyeden taze beton numune alma dışında saklama koşulları da önemsenen bir başka konudur. Numune alınırken sıcaklık derecesi kaydedilir. Taze beton numune saklanırken 3 gün boyunca darbe almamasına ve şeklini bozacak bir şekilde sarsılmamasına dikkat edilir. Test için bekletildiği süre zarfında numuneler kür havuzunda durur. Test edileceği sırada kür havuzundan çıkarılarak tartım yapılır. Ortalama 20 derece sıcaklıkta bekletilen beton numuneler, test zamanı geldiğinde kalıplardan çıkarılır, kalıpların temizliği sağlanır. Alınan beton numune, basınç dayanım testine tabi tutulur.